Lễ giỗ Thánh Mẫu Phạm Thị Ngà

Dân làng Dương Lôi làm Lễ giỗ Thánh Mẫu Phạm Thị Ngà

Làng Dương Lôi, nay là khu phố Dương Lôi thuộc phường Tân Hồng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Khí thiêng trời đất đã hun đúc mạch đất địa linh nhân kiệt, để miền quê này nhào luyện, kết tinh nên một người con gái họ Phạm nền nã, đoan trang, tên tuổi Người đã đi vào thiên niên sử. Đó là Thánh Mẫu Phạm Thị, người đã sinh thành và dưỡng dục cho dân tộc Việt Nam một thiên tài trị quốc: vua Lý Thái Tổ - một bậc minh vương, một võ tướng thông kim, bác cổ, giàu lòng nhân ái, người khai sáng vương triều Lý ở thế kỷ XI, một vương triều đã viết nên trang sử vàng “Dẹp Bắc, bình Nam, trấn an bốn cõi”.

“Thánh Mẫu Phạm Thị” là tên mà nhân dân trong vùng cùng nhiều nơi gọi và các triều đại đã sắc phong cho bà Phạm Thị Ngà. Bà sỉnh Lý Công Uẩn ngày 12 tháng 2 năm Giáp Tuất (8.3.974), đến ngày 7 tháng Giêng năm Đinh Sửu (977) thì bà về trời khi con trai mới ba tuổi. Nhớ đến công lao sinh thành, dưỡng dục, mùa xuân năm 1010, sau khi lên ngôi, vua Lý Thái Tổ về quê xây đền Lý triều Thánh Mẫu thờ mẹ là Minh Đức Thái hậu (tức bà Phạm Thị Ngà). Ngôi đền toạ lạc ở phía đông làng Dương Lôi, cạnh khu Sơn lăng cấm địa là nơi chôn cất 8 vị vua và tôn thất nhà Lý (rừng Miễu). Thánh Mẫu Phạm Thị được tôn vinh là Thành Hoàng làng. Dân làng Dương Lôi lấy ngày mồng bảy tháng Giêng làm ngày giỗ Thánh Mẫu cũng là ngày mở hội chùa Tra Lư (chùa Sấm).

.

Năm nay, cũng theo thông lệ, nhân dân khu phố Dương Lôi tổ chức Lễ giỗ Thánh Mẫu Phạm Thị vào ngày 7 tháng giêng năm Tân Mão (tức ngày 9.2.2011). Đông đảo bà con không chỉ trong làng mà còn cả vùng, trong đó có rất đông con cháu họ Phạm đến dự lễ. Đại biểu chính quyền cùng các tổ chức đoàn thể của phường Tân Hồng, khu phố Dương Lôi và các khu phố, thôn xã trong vùng cũng về dự. Thường trực BLL Họ Phạm Việt Nam cũng cử đại biểu về dâng hương Thánh Mẫu. Mọi người đã tề tựu tại Đền Lý triều Thánh Mẫu nghe đọc Chúc văn, làm lễ tế và dâng hương Thánh Mẫu cùng tám vị vua và tôn thất nhà Lý.

Chúc văn, tế ở đình làng do trạng nguyên Nguyễn Xuân Chính soạn cách ngày nay 400 năm ghi rõ, bà là: “Tuyên bảo Thái hậu đương cảnh Thành Hoàng” và:

            “Thánh Mẫu vượt trên mọi người

             Đức to hơn Đỗ Thái hậu nhà Tống

             Hạnh nhiều hơn bà Khương Nguyên nhà Chu

             Cháu con đời đời ngưỡng vọng thiện quả”

Những lời đó của Chúc văn thay mọi lời ca ngợi tâm đức của Thánh Mẫu!

Sau lễ tế là bữa thụ lộc vui vẻ. Tiếng hát của các liền chị liền anh quan họ cùng với trang phục truyền thồng của vùng kinh Bắc xưa như đưa mọi người về với thuở xa xôi, cùng tưởng nhớ công lao của các tiền nhân đã xây cơ dựng nghiệp cho muôn đời con cháu được hưởng thái bình, cùng tự hào đựợc mang trong mình dòng máu của Thánh Mẫu.

Sau lễ giỗ, nhân dịp gặp mặt đông đảo bà con họ Phạm của vùng Thị xã Từ Sơn, ông Phạm Văn Dương, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký cùng các vị trong Thường trực.Ban liên lạc họ Phạm Việt Nam đã đi dâng hương tại các nhà thờ họ Phạm và gặp gỡ các vị đại diện của các dòng họ Phạm thuộc khu phố Dương Lôi, Đại Đình của phường Tân Hồng, khu phố Phù Lưu của phường Đông Ngàn của Thị xã Từ Sơn. Nơi đây, dòng họ Phạm chiếm một tỉ lệ dân số khá cao, thành lập một tổ chức để nối kết các dòng họ Phạm là nguyện vọng của bà con họ Phạm ở đây. Trong cuộc gặp gỡ, mọi người đã bàn kế hoạch thành lập Ban liên lạc Họ Phạm của Thị xã Từ Sơn, lấy đó làm hạt nhân để thành lập BLL Họ Phạm các huyện thị và tỉnh Bắc Ninh, đáp ứng tình cảm của bà con trong dòng họ Phạm ở quê hương cuả Thánh Mẫu Pham Thị Ngà. Tin rằng, với tình cảm ấy, trong không khí thiêng liêng ấy, Ban Liên lạc Họ Phạm Thị xã Từ Sơn và tỉnh Bắc Ninh sẽ sớm ra đời.

Đền Lý triều Thánh Mẫu tuy đã được nhà nước công nhận là di tích Lịch sử - Văn hóa nhưng chưa được đầu tư thích đáng để tu sửa, nâng cấp. Nguyện vọng thiết tha của chính quyền và nhân dân Dương Lôi là được các cơ quan, đoàn thể quan tâm đầu tư nâng cấp cho xứng tầm với công lao của Thánh Mẫu Phạm Thị Ngà. BLL Họ Phạm Việt Nam thay mặt bà con họ Phạm cả nước kêu gọi Nhà nước và nhân dân cùng góp sức tôn tạo Đền Thánh Mẫu Phạm Thị khang trang hơn nữa.

PTL

Một vài hình ảnh trong Lễ giỗ Thánh Mẫu Phạm Thị

                                      Tượng Thánh Mẫu trong Đền Lý triều Thánh Mẫu

                                             Tế trong Lễ giỗ Thánh Mẫu Phạm Thị

                                                       Giao lưu trong bữa thụ lộc

                                       Dâng hương trong một nhà thờ một họ Phạm ở Dương Lôi.