Lễ giỗ lần thứ 1026 Thái úy Phạm Cự Lạng

Lễ giỗ lần thứ 1026 Thái úy Phạm Cự Lạng tại Đình Lương Sử

Trong không khí mừng thành công của Đại lễ 1.000 năm Thăng Long- Hà Nội, ngày 12 tháng 9 năm Canh Dần (tức là ngày 19/10/2010), tại Đền thờ Thái úy Phạm Cự Lạng ở ngõ Lương Sử A, thuộc phường Văn hương, quận Đống Đa, Phanh phố Hà Nội, Ban quản lý Đình Lương Sử đã long trọng tổ chức Lễ giỗ Thái úy Phạm Cự Lạng (còn gọi là Phạm Cự Lượng) kỷ niệm 1026 năm ngày mất của Người. Hai ngày trước đó, vào ngày chủ nhật 10/9 Canh Dần, Ban tổ chức đã làm Lễ khai mạc, tổ chức rước kiệu, lễ an vị và chương trình văn nghệ đặc sắc tôn vinh công đức của Thái úy Phạm Cự Lạng đối với đất nước.

Đến dự lế khai mạc có đông đủ các vị lãnh đạo quận Đống Đa, phường Văn Chương, Ban Mặt trận cùng các đoàn thể của quận, phường, các tổ dân phố. Lễ rước tưng bừng và trang nghiêm có tới hàng nghìn người là nhân dân các ngõ Lương Sử, phố Quốc Tử Giám, dân phường Văn Chương, thuộc thôn Lương Sử và thôn Ngự Sử xưa, cùng con cháu họ Phạm khắp nơi về tham dự. Đoàn đại biểu Ban Liên lạc Họ Phạm Việt Nam cũng về dâng hương và dự lễ.

Thái úy Phạm Cự Lạng là người làng Trà Hương, Nam Sách, Hải Dương. Ông nội, cha và anh trai của Thái úy đều là những người có công và là đại thần của các triều Ngô, Đinh. Ông là Đại tướng đời Đinh Tiên Hoàng và được Lê Đại Hành phong đến chức Thái úy là chức quan cao nhất của triều đình. Ông có công giúp vua Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 sứ quân, sau đó lại phò Lê Hoàn lên ngôi vua và cùng Lê Hoàn đánh Tống giữ yên đất nước rồi lại bình Chiêm. Những trận thắng lừng lẫy như Bạch Đằng, Tây Kết, Ải Chi Lăng trong thời Lê Đại Hành đều có công lớn của ông. Phá xong giặc, ông lại vâng mệnh vua đi khai sông trị thủy ở Thanh Hóa, Nghệ An. Theo thần phả và sắc phong ở các nơi thờ tự Thái úy Phạm Cự Lạng thì ông mất ngày 12 tháng 9 năm Giáp Thân-984 tại Đồng Cổ nơi ông đang làm nhiệm vụ khai sông mở cảng. Nhà vua đã sai người đem tướng cữu hồi kinh an táng tại phía nam Bồ Sơn (Ninh Binh). Nhân dân kính trọng đã lập đền thờ ông ở những nơi ông đã từng làm việc như ở Đông Cổ (Thanh Hóa), Đa Cái (Nghệ An), Hưng Lộc và vùng ven biển Nam Định, Thái Nguyên,..., các đền thờ đó còn tới bây giờ. Đây chỉ là những nét sơ lược nhất về Thái úy Phạm Cự Lượng, Bản tin Nội tộc THÔNG TIN HỌ PHẠM VIÊT NAM số 33 đã có Phụ trưong dài 20 trang để nói về ông.

Riêng đền thờ Thái úy Phạm Cự Lạng ở Lương Sử (cũng gọi là Đình Lương Sử) thì đã được chính sử như Đại Việt sử ký toàn thư, Việt điện U linh, Đại Nam nhất thống chí ... ghi lại rất rõ. 

“ Đinh Sửu/ Thông Thụy/ năm thứ tư [1037] ....Mùa đông, tháng 12 ....

“Dựng đền thờ Hoằng Thánh Đại vương. Trước đây vua (Lý Thánh Tông- PTL) thấy Phủ Đô hộ để nhiều án ngờ, quan sĩ sư không xét đoán được. Muốn tỏ rõ sự linh thiêng sáng suốt để tiệt hết kẻ gian trá, bèn tắm gội đốt hương khấn Thiên đế. Đêm ấy, vua chiêm bao thấy sứ giả mặc áo đỏ bưng sắc chỉ của Thượng đế ban cho Phạm Cự Lạng làm chức Đô hộ phủ ngục tụng minh chủ. Vua hỏi sứ trời rằng: “Người ấy là ai? Hiện đang giữ chức gì của ta?”. Sứ giả nói: “Người ấy làm Thái uý triều Lê Đại Hành”, nói xong thì biến mất. Vua tỉnh dậy, gọi các quan vào hỏi việc ấy; phong cho Cự Lạng tước vương, sai hữu ty dựng đền ở phía tây cửa nam thành, tuế thời cúng tế Hoằng Thánh (đến đời Chúa Trịnh Tạc đổi là Hồng Thánh)” (chữ “Hồng” với nghĩa là “lớn”-  PTL).  

Như vậy, đền thờ Hoằng Thánh Đại vương được dựng từ mùa đông năm 1037 thờ Thái úy Phạm Cự Lạng. Đại Nam nhất thống chí khẳng định rằng “Đền thờ Phạm Thái úy ở thôn Ngự Sử, huyện Thọ Xương”. “Ngôi đền đó - đền Hồng Thánh / Hoằng Thánh, đền Phạm Cự Lạng, hay đình Lương Sử - hiện nay nằm trong ngõ Lương Sử A, quận Đống Đa, Hà Nội, tức phía tây   cửa nam thành Thăng Long xưa như ghi chép của Đại Việt sử ký toàn thư. Những người dân quanh đó cũng cho biết đình có chôn một tấm bia đá to, nội dung có đề cập đến vị trí của đình so với cửa nam thành” (theo Báo cáo kết quả điều tra khu vực phía nam thành Thăng Long- Hà Nôi trong “Những nghiên cứu mới về Thăng Long-Hà Nội”- Đề tài KHĐL cấp nhà nước LSHN, năm 2004). Tuy ngôi đền đã nhiều lần tu sửa, thậm chí xây mới lại hoàn toàn, nhưng vị trí và hướng của đền (hướng Bắc) vẫn được giữ nguyên. Trong đền, hiện nay vẫn còn giữ được những viên gạch vồ được xác định là từ thời Lê; còn một đoạn chân móng vốn có của đền gốc. Tiếc rằng,   Đền Lương Sử thờ Thái úy Phạm Cự Lượng đã có lịch sử gần nghìn năm tuổi (973 năm) đến nay vẫn chưa được công nhận Di tích Lịch sử - Văn hóa.! Mong rằng UBND quận Đống Đa, Sở Văn hóa -Thông tin - Du lịch TP. Hà Nội quan tâm để một di tích lâu năm vào loại nhất của Thủ đô thờ một danh nhân có công lớn với đất nước được công nhận di tích Lịch sử - Văn hóa xứng với vị trí của nó.

 Thúy Lan

Dưới đây là ảnh Đình Lương Sử và một vài hình ảnh buổi lễ

  

Đền thờ Thái úy Phạm Cự Lạng tại ngõ Lương Sử,  quận Đống Đa, Hà Nội

Đại diện Ban Liên lạc Họ Phạm Việt Nam dâng hương tại Đên thờ Thái úy Phạm Cự Lạng

Lễ rước linh vị Thái úy Phạm Cự Lạng trong ngày giỗ Ngài lần thứ 1026.