Tộc Phạm Làng Cẩm Sa, Xã Điện Nam Bắc Huyện Điện Bàn, Tỉnh Quảng Nam

Thuỷ tổ Tộc Phạm Cẩm Sa tên thật là Phạm Tư, người thôn Đa Tốn, xã Kiệt Đặc, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương (nay là xã Văn An, Chí Linh, Hải Dương). Từ thời Lê trung hưng, cụ Phạm Tư đã dẫn 4 người đến tiếp quản, xây dựng vùng đất mới (nguyên là đất của Chiêm Thành) khai cơ lập nghiệp, đặt xã hiệu là Cẩm Sa, có ý nói đây là vùng cát đẹp như gấm vóc, màu mỡ.

Theo Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn, dưới thời Chúa Nguyên, đầu thế kỷ 18, Cẩm Sa là một địa bàn rất quan trọng, là đầu mối liên lạc giữa Phủ Chúa ở Thuận Hoá với Dinh trấn Quảng Nam ở Thanh Chiêm. Phía đông Cẩm Sa còn có sông Cổ Cò (tức Lộ Cảnh Giang) thông thương từ cửa sông Hàn (Đà Nẵng) đến Cửa Đại Chiêm (Hội An). Theo tài liệu của những nhà truyền đạo, nhà buôn Bồ Đào Nha và Pháp thì đến năm 1891, sông Lộ Cảnh vẫn còn lưu thông bằng thuyền đưa thương khách từ Đà Nẵng đến Hội An và ngược lại.

Nắm vững vị trí quan trọng của Cẩm Sa, Thuỷ Tổ Tộc Phạm cùng với các vị Thuỷ Tổ của các dòng tộc khác đã vượt qua nhiều gian khó, thiên tai và dịch bệnh, kiên trì khai khẩn ruộng đất hoang, khai cơ lập nghiệp, xây dựng cơ đồ, làm cho Cẩm Sa ngày càng trù phú; và đã được Triều đình sắc phong là “ Tiên hiền khai khẩn”, con cháu các vị Thuỷ tổ được phong tước Hầu, tước Bá, như: Tiền cai trị Hiền Lương Hầu Phạm Tất Thắng, Thứ Đội trưởng Mỹ Lương Bá Phạm Thời Danh.

Đến nay, Tộc Phạm Cẩm Sa đã trở thành một tộc lớn gồm 05 phái, phát triển đến 18 đời với hơn 3000 nhân khẩu sinh sống tại địa phương và trên khắp các miền của Tổ quốc.

Con cháu Tộc Phạm Cẩm Sa đã sớm chịu ảnh hưởng, tiếp thu và giác ngộ đi theo cách mạng do đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Ví như: ông Phạm Đức Viên, năm 1936 thoát ly gia đình, tham gia cách mạng với tư cách Nhà báo, có bút danh là Thanh Bình, sau Nam Kỳ khởi nghĩa ông bị Pháp bắt đày đi Côn đảo; khi Cách mạng Tháng Tám thắng lợi, ông làm Thường vụ Tỉnh uỷ Long Xuyên, và đã hy sinh năm 1947 tại huyện Tân Phú.

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, con cháu Tộc Phạm cùng với con cháu của các dòng tộc khác phần lớn đã bám trụ quê hương, một số thoát ly lên khu căn cứ hoặc tập kết ra Bắc. Tất cả đều lao động quên mình, chiến đấu kiên cường, anh dũng hy sinh để bảo vệ và xây dựng quê hương, xây dựng hậu phương vững mạnh, góp phần cùng toàn dân tộc giành lại độc lập tự do cho Tổ quốc. Nhiều tấm gương sáng để lại những dấu ấn sâu sắc trong lòng người dân Cẩm Sa, như: Anh Phạm Sự (hậu duệ đời thứ 13) tham gia du kích chống Pháp đã anh dũng hy sinh năm 1947; anh Phạm Nghiêm - huyện uỷ viên huyện Điện Bàn đã anh dũng hy sinh năm 1948; anh Phạm Tấn – xã đội trưởng Điện Nam đã chỉ huy đánh tan một tiểu đoàn lính Mỹ và đã anh dũng hy sinh năm 1973.

Trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước, xã Điện Nam có 1552 gia đình liệt sĩ, là một trong những địa phương đứng đầu toàn quốc vêôs lượng liệt sĩ và Bà mẹ Việt Nam anh hùng, trong đó Tộc Phạm Cẩm Sa có 96 người đã anh dũng hy sinh cho sự nghiệp chống Mỹ.

Thế hệ ngày nay, con em Tộc Phạm Cẩm Sa đã có nhiều Tiến sĩ, hàng trăm Kỹ sư, Bác sĩ, vv Nhiều người là cán bộ cao cấp tham gia lãnh đạo chủ chốt của quân đội và chính quyền, được Đảng và Nhà nước tín nhiệm giao trọng trách, như :

·         Trung tướng Phạm Bân, nguyên Chỉ huy trưởng tỉnh đội Quảng Nam – Đà Nẵng,
Thiếu tướng Phạm Ngọc Lan, Anh hùng quân đội nhân dân Việt Nam, Phi công tham gia bắn rơi máy bay Mỹ đầu tiên năm 1965 tại miền Bắc,

·         Thiếu tướng Phạm Mai, công tác tại Bộ Công an.

·         Ông Phạm Đức Nam, nguyên Phó Bí thư tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng.

·         Ông Phạm Đức Luật, nguyên Vụ trưởng Bộ Kề hoạch.

Các thành viên của Tộc Phạm Cẩm Sa rất đáng tự hào là đã giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dòng họ, tự hào là đã mang trong mình huyết thống của Tổ tiên Tộc Phạm Cẩm Sa.
Phạm Đức Nam (Hậu duệ đời thứ 15)
142 Yên Bái, thành phố Đà Nẵng
ĐT: 0903 501345. E.mail: vanphong@mirats.com.vn

Lăng mộ tổ Tộc Phạm Cẩm Sa, huyện Điện Bàn , tỉnh Quảng Nam