Vấn Tổ tầm Tông họ phạm kết dòng

Truyền thống họ Phạm – một tấm gương trong

Đến nay dòng họ Phạm Việt Nam tạm suy tôn vị khai quốc công thần của nhà nước Vạn Xuân, danh tướng Phạm Tu, nhân vật họ Phạm đầu tiên trong chính sử sinh sống cách đây 15 thế kỷ là Thuỷ tổ dòng họ. Xuyên suốt lịch sử, dòng dõi Phạm tộc, tất cả những người họ Phạm nổi tiếng đều là những trung thần, lương tướng của đất nước như danh tướng Phạm Tu, anh hùng chống quân Nguyên Phạm Ngũ Lão...và nhiều vị tướng tài dưới nhiều triều đại phong kiến.

Về văn hoá khoa bảng họ Phạm đóng góp 217 trong tổng số 2896 vị đỗ đại khoa[1] trong lịch sử khoa cử nước nhà. Trong cuộc giải phóng dân tộc và xây dựng CNXH, họ Phạm cũng có nhiều người con xuất chúng như liệt sỹ Phạm Hồng Thái với "tiếng bom Sa Diện", hai vị cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Phạm Hùng, nhà ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch tên thật là Phạm Văn Cương. Ở các lĩnh vực văn hoá, khoa học, họ Phạm đã có nhiều tên tuổi lớn như Giáo sư Viện sĩ Phạm Huy Thông, nhà Khoa học anh hùng Trần Đại Nghĩa (tên thật là Phạm Quang Lễ), Anh hùng lao động, Giáo sư bác sĩ Phạm Ngọc Thạch.

Kết nối dòng họ, noi gương tiền nhân.

Luôn tâm niệm như mọi người Việt Nam "nước có quốc sử, nhà có gia phả", Tiến sỹ khoa học Phạm Khắc Di và nhiều người họ Phạm khác đã tự nguyện lội ngược dòng thời gian với mong muốn tìm cho ra cội nguồn gốc rễ của mình. Hiện nay ông Di là trưởng Ban liên lạc họ Phạm Việt Nam, một Ban không có trụ sở, kinh phí, hoạt động tự nguyện cùng nhiều trí thức họ Phạm.

Ông Di cho biết mỗi năm có hàng trăm lá thư từ khắp mọi miền đất nước của bà con họ Phạm hỏi về việc tìm hiểu Tổ tông, nhận biết dòng họ. Dù chưa tìm đủ cứ liệu để chứng minh người họ Phạm trong toàn quốc đều có chung một nguồn gốc là Thuỷ Tổ Phạm Tu, nhưng vào ngày 20/7 âm lịch hàng năm đại diện các chi nhánh họ Phạm trên toàn quốc đều qui tụ về Đình Ngoại xã Thanh Liệt, Thanh Trì, Hà Nội dự tế lễ Tổ.

Tại buổi lễ, hậu duệ họ Phạm cùng nhau ôn lại công danh sáng ngời của danh tướng Phạm Tu và cùng hứa: Nối lại Tổ tông, thân ái cộng đồng, phát huy truyền thống, noi gương người trước, đạo đức kỷ cương, hiếu đễ kính nhường, luân thường, khuyến học bảo nhau cùng tránh kéo bè kéo cánh, dựa thế rủ rê, làm điều sai trái. Tiến sỹ, nghệ sĩ nhân dân Phạm Thị Thành, người tích cực tham gia các hoạt động dòng họ có suy nghĩ: Hiện nay, việc sinh hoạt dòng họ góp phần gìn giữ văn hoá, nét đẹp truyền thống, đạo đức của người Việt Nam, nó luôn xa lạ với thói cục bộ, bản vị, tự tôn một cách vô lối về đẳng cấp của "con dòng, cháu giống" nào đó...

Kim Liên
(Báo Đại đoàn kết số Xuân Nhâm Ngọ 2002)