Tưởng nhớ danh nhân họ Phạm

LBT. Nhân dịp đầu năm 2009, chúng tôi xin giới thiệu với bà con trong họ một số ngày kỷ niệm năm chẵn ngày mất hoặc ngày sinh của một số Danh nhân lớn họ Phạm Việt Nam

1. Kỷ niệm 600 năm ngày mất của Bình Chiêm Thượng tướng quân Phạm Nhữ Dực (1319-1409)[1]

Ông là con cháu dòng út của Điện soái Phạm Ngũ Lão với người thiếp họ Nhữ người Thanh Hóa. Di cư về quê ngoại ở Lỗ Huyền, huyện Lôi Dương nay thuộc Thọ Xuân, Thanh Hóa. Ông có công mở mang bờ cõi đến Đại Chiêm, Cổ Lũy. Thời vua Trần Thuận Tông (1388-1398) được phong Hậu Quân Trung Độ Dực Nghĩa hầu.

Đến thời nhà Hồ, ông giúp Hồ Hán Thương chinh phạt Chiêm Thành (1402) thu hồi miền đất bị lấn chiếm và lấy thêm các đất Chiêm Động (Quảng Nam ngày nay), Cổ Lũy (Quảng Ngãi ngày nay), được phong Chánh Đô Án Vũ Sứ và được vua ban chiếu chỉ ở lại làm Trấn Lộ Thăng Hoa (châu Thăng và châu Hoa-Quảng Nam ngày nay) để thực hiện công cuộc di dân lập ấp.

2. Kỷ niệm 500 năm ngày mất Tiến sĩ Phạm Thịnh (?-1509)

Ông quê Tam Nha (Tam Á), huyện Gia Định - nay là Gia Đông, huyện Thuận Thành, Bắc Ninh.

Đỗ Tiến sĩ khoa Đinh Mùi (1487) niên hiệu Hồng Đức 18. Hai lần đi sứ nhà Minh, làm quan đến chức Hữu Thị lang thời Lê Uy Mục. Ông tử trận ở Châu Cầu (Phủ Lý) khi giúp Lê Uy Mục chống Lê Tương Dực. Ông là cha Tiến sĩ Phạm Điển.

3. Kỷ niệm 150 năm ngày mất Tiến sĩ Phạm Quý (1805-1859) - ông còn có tên là Phạm Khôi

Ông người làng Kim Đôi, huyện Võ Giàng, phủ Từ Sơn, trấn Bắc Ninh - nay là thôn Kim Đôi, xã Kim Chân, Quế Võ, Bắc Ninh. Sinh năm Ất Sửu (1805).

Năm Mậu Tý 1828, 24 tuổi ông đỗ Cử nhân, năm Kỷ Sửu (1829) 25 tuổi ông đỗ Tiến sĩ.

Sau đăng khoa, ban đầu ông nhập ngạch Hàn lâm viện thụ hàm Biên tu, sau được bổ làm Tri huyện Diên Khánh, rồi thăng Án sát Lạng Sơn, rồi Án sát Bình Định. Về sau, ông lại được điều về Kinh giữ chức Thị lang bộ Binh. Ông từng can gián việc xây cất gây tốn kém công quỹ, nên triều đình cũng lắm kẻ gièm pha.

Năm Mậu Thân (1848) Tự Đức nguyên niên, ông được thăng Hữu Tham tri bộ Lễ rồi bổ làm Tổng đốc Bình Phú. Ông mất khi còn đang tại chức.

4. Kỷ niệm 500 năm ngày sinh Tiến sĩ Hoàng giáp Phạm Hoảng (1509-?)

Người xã Đại Bái, huyện Gia Định - nay là thông Đại Bái, xã Đại Bái, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.

Năm 27 tuổi đỗ Đệ nhị giáp đồng Tiến sĩ xuất thân (Hoàng Giáp) khoa Ất Mùi niên hiệu Đại Chính 6 (1535) đời Mạc Đăng Doanh. Làm quan đến Cấp sự trung.

5. Kỷ niệm 500 năm ngày sinh Tiến sĩ Tam giáp Phạm Phi Hiển (1509-?)

Người xã Tĩnh Luyện, huyện Lập Thạch - nay là xã Đồng Thịnh, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc

Đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Tân Sửu niên hiệu Quang Hòa 1 (1541) đời Mạc Phúc Hải. Làm quan đến chức Đô ngự sử, tước Tào Khê hầu.

6. Kỷ niệm 200 năm ngày sinh Phó bảng Phạm Thế Húc (1809-?)

Người xã Luyến Quyết, huyện Đông Quan, tỉnh Nam Định - nay là xã Thụy Phong, Thái Thụy, Thái Bình.

Sinh năm Kỷ Tỵ (1809), đỗ Giải nguyên khoa thi Hương năm Đinh Dậu, Minh Mạng thứ 18 (1837), đỗ Phó bảng khoa Quý Mão năm 35 tuổi. Là em Tiến sĩ Tam giáp Phạm Thế Hiển. Từng thụ hàm Thị độc, sung Giảng quan ở Kinh diên; sau đổi sang chức Đốc học Nam Định.


Ban Thông tin Tư liệu Họ Phạm Việt Nam

------------------------------------------------
[1] Có tài liệu cho là ông sinh năm 1318